سال ۲۰۵ هجری قمری
| ۴ - قرن ۳ هجری قمری - ۲ | |
| امامت | |
|---|---|
|
امام جواد(ع) (امامت: ۱۷ سال ۲۰۳ تا ۲۲۰ق) | |
| حکومت‌های سرزمین‌های اسلامی | |
| خلیفه عباسی | مأمون |
| وقایع مهم | |
| مناظره کلامی محمد بن ابی‌العباس شیعی با علی بن هیثم زیدی | |
سال ۲۰۵ هجری قمری دویست و پنجمین سال از سال‌شمار هجری قمری است که مصادف با دوران امامت امام جواد(ع) (امامت: ۲۰۳ تا ۲۲۰ق) و خلافت مأمون عباسی (حکومت: ۱۹۸-۲۱۸ق) بود.
از جمله رویدادهای مهم این سال، مناظره کلامی محمد بن ابی‌العباس (متکلم و معتقد به مذهب امامیه) با علی بن هیثم (متکلم و معتقد به مذهب زیدیه) درباره اعتقادات شیعه، تشکیل دولت طاهریان در خراسان توسط طاهر بن حسین و وقوع جنگ و شورش‌های پراکنده در آذربایجان است.
معرفی
سال ۲۰۵ هجری قمری مصادف با دوران امامت امام جواد(ع) (امامت: ۲۰۳-۲۲۰ق) و خلافت مأمون عباسی (حکومت: ۱۹۸-۲۱۸ق) بود.
نخستین روز این سال یعنی ۱ محرم برابر است با یکشنبه ۳۱ خرداد سال ۱۹۹ شمسی و ۲۱ ژوئن سال ۸۲۰ میلادی. روز پایانی سال یعنی ۳۰ ذی‌الحجه، مصادف است با چهارشنبه ۱۹ خرداد سال ۲۰۰ شمسی و ۹ ژوئن سال ۸۲۱ میلادی.
رویدادها
برخی از رویدادهای سال ۲۰۵ق، در ممالک اسلامی چنین بوده است:
- مامون عباسی در این سال افرادی را در مناطق مختلف منصوب کرد: انتصاب طاهر بن حسین ذو الیمینین در خراسان و تشکیل دولت طاهریان، اسحاق بن ابراهیم خزاعی در بغداد و یحیی بن مُعاذ در جزیره. همچنین انتصاب محمد بن سرّی بن حکم (ابوالنصر) در مصر و عیسی بن محمد بن ابی خالد بر ارمنستان و آذربایجان (منطقه تاریخی آذربایجان).
- مأمون، ابتدا احمد بن ابی خالد احول و سپس ثابت بن یحیی بن یسار رازی و پس از او محمد بن یزداد بن سدید را به ترتیب، به وزارت خویش برگزید.
- دستور مأمون عباسی به عیسی بن محمد بن ابی خالد برای جنگ با بابک خرّمدین.
- وقوع جنگ و شورش‌های پراکنده در سرزمین آذربایجان و اعزام لشکرهایی از طرف مامون برای سرکوب شورش بابک خرمدین؛ که با مقاومت بابک، لشکریان شکست خوردند.
- رومیان تزلزل دولت عباسیان را که نتیجه جنگ امین و مامون عباسی بود، غنیمت شمرده و با فرستادن پول و سلاح برای بابک خرمدین شورش او را علیه مامون تقویت کردند. در مقابل، مامون با کمک به شورش بیزانس، توماس صقلبی، او را به جنگ با میخائیل دوم تحریک کرد.
- مناظره کلامی محمد بن ابی‌العباس (متکلم و معتقد به مذهب امامیه) با علی بن هیثم (متکلم و معتقد به مذهب زیدیه) درباره اعتقادات شیعه در حضور مأمون عباسی.
درگذشت‌ها
- یعقوب بن اسحاق حضرمی هشتمین قاری از قاریان دهگانه قرآن بود. از جمله نوشته‌های او کتاب «الجامع» است که در آن اختلاف تمامی قرائات را گرد آورده و قاری هر حرفی را مشخص کرده است.
- داود مهلّبی حاکم افریقیه و مصر در زمان حکومت هارون الرشید عباسی.
- ابوسلیمان دارانی (عبدالرحمن بن احمد بن عطیّه عنسی دارانی) از عرفای عراق و شام بود. درباره او گفته‌اند با بایزید بسطامی (صوفی و عارف ایرانی) هم مکاتبه داشته است.
- سری بن حکم زطی، یکی از فرماندهان دوره هارون الرشید و مامون عباسی در مصر بود. وی هنگام جنگ قدرت میان مامون و برادرش امین، به طرفداری از مامون، سربازان خراسانی را در مصر رهبری کرد.
پانویس
- ↑ طبرسی، إعلام الوری، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۹۱.
- ↑
- ↑ ابن تغری بردی، النجوم الزاهرة في ملوک مصر و القاهرة، ۱۳۹۲ق، ج۲، ص۱۷۸؛ حسینی خاتون آبادی، وقایع السنین و الاعوام، ج۱، ص۱۶۳.
- ↑ ترمانینی، رویدادهای تاریخ اسلام، ۱۳۸۷ش، ج۱، ص۴۵۹.
- ↑ ابن اثیر، الكامل في التاريخ، بی‌تا، ج۶، ص۳۶۲؛ طبری، تاریخ طبری، بی‌تا، ج۸، ص۵۸۰.
- ↑ ابن تغری بردی، النجوم الزاهرة في ملوک مصر و القاهرة، ۱۳۹۲ق، ج۲، ص۱۷۸.
- ↑ طبری، تاریخ طبری، بی‌تا، ج۸، ص۵۸۰.
- ↑ ابن خلکان، وفیات الاعیان، ۱۳۶۴ش، ج۶، ص۱۵۱.
- ↑ زرکلی، الاعلام، ۱۹۸۰م، ج۷، ص۱۴۳.
- ↑ ترمانینی، رویدادهای تاریخ اسلام، ۱۳۸۷ش، ج۱، ص۴۵۹.
- ↑ ابن اثیر، الكامل في التاريخ، بی‌تا، ج۶، ص۳۶۲؛ طبری، تاریخ طبری، بی‌تا، ج۸، ص۵۸۰.
- ↑ یعقوبی، تاریخ یعقوبی، بی‌تا، ج۲، ص۴۶۲.
- ↑ ترمانینی، رویدادهای تاریخ اسلام، ۱۳۸۷ش، ج۱، ص۴۵۹.
- ↑ طبری، تاریخ طبری، بی‌تا، ج۸، ص۵۷۷.
- ↑ ابن خلکان، وفیات الاعیان، ۱۳۶۴ش، ج۶، ص۳۹۰.
- ↑ زرکلی، الاعلام، ۱۹۸۰م، ج۸، ص۱۹۵.
- ↑ ابن خلکان، وفیات الاعیان، ۱۳۶۴ش، ج۶، ص۳۲۶؛ زرکلی، الاعلام، ۱۹۸۰م، ج۲، ص۳۳۶.
- ↑ انصاری هروی، طبقات الصوفیه، ۱۳۶۲، ج۱، ص۴۳.
- ↑ میبدی، کشف الاسرار و عدة الابرار، ۱۳۷۱ش، ج۶، ص۹۱.
- ↑ زرکلی، الاعلام، ۱۹۸۰م، ج۳، ص۸۲.
- ↑ در گذشته، آذربایجان به سرزمینی گفته می‌شد که از شمال به اران، از جنوب‌غرب به آشور، از غرب به ارمنیه و از شرق به مغان و گیلان محدود می‌شد و پایتخت آن شهر «گنجک» (تخت سلیمان کنونی) در نزدیکی تکاب بود. در عصر حاضر منطقه تاریخی آذربایجان شامل کشورهای آذربایجان، ارمنستان و بخش‌هایی از شمال غربی ایران می‌شود. (دهخدا، لغت‌نامه، ذیل واژه آذربایجان).
منابع
- ابن اثیر، علی بن محمد، الکامل في التاریخ، بیروت، دار صادر، بی‌تا.
- ابن تغری بردی، جمال‌الدین یوسف، النجوم الزاهرة فی ملوک مصر و القاهرة، قاهره، وزارة الثقافة و الإرشاد القومی. المؤسسة المصریة العامة، ۱۳۹۲ق.
- ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الأعیان و أنباء أبناء الزمان، قم، الشریف الرضی، ۱۳۶۴ش.
- انصاری هروی، خواجه عبدالله، طبقات الصوفیه، تهران، توس، ۱۳۶۲.
- ترمانینی، عبدالسلام، دایرة المعارف تاریخی رویدادهای تاریخ اسلام، ترجمه جمعی از پژوهشگران زیر نظر علیرضا واسعی، قم، پژوهشگاه فرهنگ و علوم اسلامی، چاپ دوم، ۱۳۸۷ش.
- حسینی خاتون آبادی، عبدالحسین، وقایع السنین و الاعوام یا گزارش‌های سالیانه از ابتدای خلقت تا سال ۱۱۹۵ هجری، تهران، کتابفروشی اسلامیه، ۱۳۵۲ش.
- دهخدا، علی اکبر، لغت‌نامه، تهران، موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران، چاپ دوم از دوره جدید، ۱۳۷۷ش.
- زرکلی، خیرالدین، الأعلام، بیروت، دار العلم للملایین، ۱۹۸۰م.
- سایت .
- طبرسی، فضل بن حسن، إعلام الوری بأعلام الهدی، قم، موسسه آل البیت علیهم السلام لإحياء التراث، چاپ اول، ۱۴۱۷ق.
- طبری، محمد بن جریر، تاریخ طبری، تاريخ الأمم و الملوك، بیروت، بی‌نا، بی‌تا.
- میبدی، ابوالفضل، کشف الاسرار و عدة الابرار، تهران، امیرکبیر، ۱۳۷۱ش.
- یعقوبی، احمد بن اسحاق، تاریخ یعقوبی، بیروت، دار صادر، بی‌تا.
رده: